Hoe je ook de komende weken nog zoveel mogelijk tomaten oogst, wat je nu nog kunt zaaien, en onze speurtocht naar makkelijk - en goed - water geven.
Volop oogsten - vooral veel tomaten
Vandaag vertel ik meer over wat je planten nodig hebben om goed en sterk op te groeien. Zodat jij zoveel mogelijk kunt oogsten.
Maar eerst iets anders. Vandaag is het 1 september. En hoewel we nog volop oogsten - en zelfs nog zaaien - is de zomer over een paar weken alweer voorbij.
Dat betekent actie 🙂
Tijd voor de tomaten 🍅
In één van de vorige blogs vertelden we over de tomatenziekte en hoe je dat zoveel mogelijk kunt voorkomen. Onder andere door direct al het blad weg te knippen dat maar een beetje begint te verkleuren of rare vlekken krijgt.
Rond deze tijd oogst je vast al van die lekkere rijpe tomaten, maar hangen er ook nog een hoop aan de planten die nog groen zijn.
Vandaag dus wat tips over hoe je die zo snel mogelijk laat rijpen.
Eind augustus: rijpe én onrijpe tomaten
Nog zoveel mogelijk rijpe tomaten oogsten?
Begin september: de dagen worden steeds korter en hoewel het de komende tijd nog lekker zonnig is, zal de temperatuur ook omlaag gaan.
Om de vele tomaatjes die nu nog groen zijn óók te kunnen oogsten, moet je de planten nu een duwtje geven. Zodat ze alle energie stoppen in het rijpen van de tomaten die er al hangen, en niet meer in iets anders.
Bij hoge tomaten knip je de top van de hoofdstengel af
Speurtocht naar makkelijk - en goed - water geven
In de vorige blog vertelde ik je waarom water zo belangrijk voor planten is, en wat er gebeurt als ze dat niet genoeg krijgen. En dat zelfs als de bovenlaag goed nat is, de mix in de rest van het vak nog steeds kurkdroog kan zijn.
Maar als je zoveel bakken hebt als wij, is het best lastig om dat goed in de gaten te houden. Bij droog en warm weer kost het dan ook veel tijd om telkens genoeg water te geven. Daarom zijn we al jaren bezig om daarvoor een goede oplossing te bedenken.
Zo gebruikte ik in 2013 omgekeerde Spa-flessen zonder bodem:
Water geven met omgekeerde flessen
Dat scheelde iets, vooral in de kas. Maar voor de bakken buiten was het geen oplossing: één vlaag wind en alle flessen lagen in de sloot.
En eigenlijk was het ook net zoveel werk als gewoon water geven. Bovendien waren de zomers in die jaren afwisselend genoeg en viel er genoeg regen om dat niet elke dag te hoeven doen.
Maar de zomer van 2016 was opeens heel anders. Want in juni en juli was er bar weinig zon en bleef het maar regenen.
Zomer 1016: het hield maar niet op met regenen
Zelfs zó erg, dat al het groen een gelig tintje kreeg - en de boeren een groot deel van hun oogst verloren.
Omdat we in bakken tuinieren hadden wij er minder last van, maar we leerden toen wel dat de wortels van planten niet alleen vocht nodig hebben, maar óók lucht.
Tijd voor deel 2 over water geven.
Waarom is lucht bij de wortels zó belangrijk voor planten?
De vorige blog ging voor een groot deel over regelmatig water geven en waarom dat zo belangrijk is voor een mooie oogst.
Maar ook lucht speel een rol. Want planten ademen niet alleen boven de grond, maar ook erin - met hun wortels.
Die wortels halen zuurstof uit de lucht die in de grond zit, en gebruiken dat om glucose (voeding) om te zetten in energie. Tijdens dat proces komt er CO2 vrij en dat komt weer in de grond terecht. Da's net zoals wij dat doen: we ademen zuurstof in, en ademen CO2 uit.
Maar als die grond kletsnat is, dan zit daar geen lucht meer in en dus ook geen zuurstof. En ook de CO2 kan niet weg. Met als gevolg dat de wortels hun werk niet meer doen, ze al snel gaan rotten, en ziektes en schimmels vrij spel krijgen.
En dat is precies wat in 2016 gebeurde.
Hoe geef je én genoeg water, én genoeg lucht?
Inmiddels weten we dus wat planten nodig hebben, en zoeken nu een oplossing die meteen alles aanpakt:
een groot waterreservoir - zodat je hooguit 1x per week water hoeft te geven
een laag lucht - zodat de wortels altijd genoeg zuurstof krijgen en de CO2 weg kan
een brug die het water naar de mix brengt - zodat die altijd vochtig blijft maar ook niet kletsnat wordt
Eind 2022 begon Arjen te testen:
Arjen aan het testen met water, lucht en mix
Hij sloeg een flink aantal plastic containers in, vulde ze met water en mix en zette die op elkaar. Met daartussen een laag lucht.
Om het water omhoog te trekken, gebruikte hij bij elke set een ander soort lont. Zo kon hij zien hoe snel die het water naar de mix vervoerde en of die vochtig genoeg werd.
Toen we wisten welk materiaal het beste werkte, maakte ik begin vorig jaar twee testbakken in mijn eigen tuin:
De eerste testbakken in mijn eigen tuin
Daarvoor zette ik 2 MM-hero's boven op elkaar.
De onderste maakte ik waterdicht met folie en boorde er bovenin wat gaten in zodat het overtollige water weg kon lopen.
In de bovenste bak legde ik een bodem van onze MM-hero tafelbakken, legde er anti-worteldoek op en stak een pijp door een van de gaten voor het water geven.
Toen alles klaar was, vulde ik de bakken met Makkelijke Moestuinmix en begon te zaaien.
Je ziet het op de foto's: het was meteen een succes. De zaailingen kwamen supergoed op en de plantjes groeiden geweldig. Bovendien hoefde ik amper water te geven.
De onderste foto's zijn van dit jaar: links van 3 augustus en rechts van vandaag. Ondanks dat ik elke dag tomaatjes pluk, hangen de planten nog steeds bomvol 🙂
Experiment met watertegels
Mijn oplossing werkt dus prima, maar om zo'n bak te bouwen ben je wel effe bezig. Bovendien moet je 2 sets planken kopen in plaats van één, en dan ook nog een bodem.
Daarom begonnen we rond dezelfde tijd te experimenteren met een soort tegels die je kant-en-klaar op de bodem van je tafelbakken kon leggen.
Daarvoor gebruikten we tegels voor grind van 50x50 cm. Die legden we in een bak die we maakten van vijverfolie en waar we in de randen weer wat gaatjes maakten voor het afwateren.
We knoopten wat lonten om de tegel en 3D-printten een houdertje voor twee buisjes: een voor het water geven en een voor het checken van het waterpeil.
Daaromheen kwam een hoes van anti-worteldoek.
Daarna maakten we een tafelbak leeg, legden 2 van die tegels op de bodem, en schepten de mix weer terug.
De eerste test met watertegels voor onze tafelbakken
Je ziet het: ook met deze houtje-touwtje-tegels deden de planten het best wel goed.
Met onderin een flinke voorraad water, dan een luchtlaag en daar bovenop de mix zaten we dus zeker op het juiste spoor.
Maar toen begon de uitdaging pas echt. Want een waterreservoir dat perfect in onze bakken past bleek nergens te vinden. Sterker nog: er was geen enkel bedrijf dat ook maar iets maakte dat erop leek.
Dus als we zoiets wilden moesten we het niet alleen zelf ontwerpen, maar ook nog eens maken. En hoe dat verder ging, vertel ik je volgende week 🙂
Meer over de maand september
Vandaag staan de pagina’s voor september weer op de site. Met tips voor deze tijd van het jaar, wat je nog kunt zaaien, en of het nog zin heeft om te starten.
We krijgen al weer veel vragen over wanneer de winteruien en knoflook weer in de shop komen te staan. Maar omdat dat verse producten zijn, komen die pas binnen als je ze kunt poten.
Nog even geduld dus: ze komen eraan. Waarschijnlijk rond half september.
Juni 2023: in bloei schietende rode winteruien
Zo, dat was het weer voor vandaag
Geniet van alles wat je kunt oogsten en vooral ook van het mooie weer: de start van september ziet er prima uit. En dat betekent ook dat je af en toe water moet geven 🙂
