- Hoe plant je zomergroentes in je bak?
- Zaaien in een vak van je moestuinbak
- Uitdunnen zaailingen: wat, waarom en hoe?
- Voorkiemen van peultjes, erwten en sugarsnaps
- Wat is voorzaaien en bij welke planten doe je dat?
- Binnen (tomaten) voorzaaien, hoe doe je dat?
- Tomaten verpotten
- Voorzaaien van courgettes, komkommers en pompoenen
- Afharden van zaailingen
- Hoe lang blijven zaden goed
- Zijn je oude zaadjes nog goed?
- Zelf zaden oogsten
- Wortelgroentes mag je nooit verplanten
- Zaden courgette en pompoen onveilig?
- Zaaien in wc rolletjes: géén goed idee
- Hoe hou je voor-gezaaide plantjes goed op de vensterbank?
Bijna alle info over planten is verwerkt bij de planten in onze gratis app. Dat hoef je dus niet te onthouden.
Download Makkelijke Moestuin app
- Hoe plant je zomergroentes in je bak?
- Zaaien in een vak van je moestuinbak
- Uitdunnen zaailingen: wat, waarom en hoe?
- Voorkiemen van peultjes, erwten en sugarsnaps
- Wat is voorzaaien en bij welke planten doe je dat?
- Binnen (tomaten) voorzaaien, hoe doe je dat?
- Tomaten verpotten
- Voorzaaien van courgettes, komkommers en pompoenen
- Afharden van zaailingen
- Hoe lang blijven zaden goed
- Zijn je oude zaadjes nog goed?
- Zelf zaden oogsten
- Wortelgroentes mag je nooit verplanten
- Zaden courgette en pompoen onveilig?
- Zaaien in wc rolletjes: géén goed idee
- Hoe hou je voor-gezaaide plantjes goed op de vensterbank?
Wat is voorzaaien, en bij welke planten doe je dat?
De meeste zaden zaai je meteen buiten, op de plek waar je planten opgroeien. Maar sommige groentes moet je eerst vóórzaaien, in potjes op de vensterbank.
Tuinders zaaien binnen voor om een voorsprong te krijgen. Het idee is dat de zaadjes binnen sneller opkomen en beter uitgroeien tot mooie plantjes. Die potplantjes zetten ze dan later in hun moestuinbak, als het weer wat beter en warmer is. Zo hopen ze sneller te oogsten.
Dat lijkt logisch maar is het niet altijd. Want soms ben je daar lang mee bezig terwijl het maar weinig oplevert.
Dat lijkt logisch maar is het niet altijd. Want soms ben je daar lang mee bezig terwijl het maar weinig oplevert.
Moet je voor het voorzaaien dan zoveel doen?
Méér dan voor gewoon zaaien.
Zaaien doe je direct in je bak en meteen op de goede plek. Daar ontkiemen de zaadjes, komen de zaailingen op en groeien de plantjes tot je ze oogst. Daar heb je amper werk aan.
Vóórzaaien doe je dus binnen, in potjes. Die zet je in een kas of op de vensterbank. Daar geef je de plantjes precies genoeg licht, voeding en warmte om goed op te groeien. Net zo lang tot ze sterk en groot genoeg zijn om buiten in je bak te planten.
Maar om buitenplanten binnen op te laten groeien, moeten de omstandigheden ideaal zijn. En op een vensterbank is dat makkelijker gezegd dan gedaan.
Zaaien doe je direct in je bak en meteen op de goede plek. Daar ontkiemen de zaadjes, komen de zaailingen op en groeien de plantjes tot je ze oogst. Daar heb je amper werk aan.
Vóórzaaien doe je dus binnen, in potjes. Die zet je in een kas of op de vensterbank. Daar geef je de plantjes precies genoeg licht, voeding en warmte om goed op te groeien. Net zo lang tot ze sterk en groot genoeg zijn om buiten in je bak te planten.
Maar om buitenplanten binnen op te laten groeien, moeten de omstandigheden ideaal zijn. En op een vensterbank is dat makkelijker gezegd dan gedaan.
Hoezo. Je stopt toch gewoon een zaadje in een potje?
Was het maar zo eenvoudig. Maar er komt wel wat meer bij kijken.
Om te ontkiemen heeft een zaadje warmte en vocht nodig. Is het te droog of te koud gebeurt er niets. Daarom komen zaadjes in de winter niet op. Maar te nat en te warm is óók niet goed: dan gaan de net ontkiemde zaadjes snel schimmelen.
Daarnaast hebben jonge plantjes 3 dingen nodig:
1: Genoeg daglicht
Dat licht komt het liefst van boven, maar wij moeten het doen met een lichte vensterbank. Om dan toch te voorkomen dat de plantjes scheef gaan groeien, moet je de potjes elke dag een kwartslag draaien.
Gebruik je de app, dan geeft die je elke dag een seintje om je daaraan te herinneren.
1: Genoeg daglicht
Dat licht komt het liefst van boven, maar wij moeten het doen met een lichte vensterbank. Om dan toch te voorkomen dat de plantjes scheef gaan groeien, moet je de potjes elke dag een kwartslag draaien.
Gebruik je de app, dan geeft die je elke dag een seintje om je daaraan te herinneren.
2: De juiste temperatuur
Een zonnige vensterbank is al snel te warm. Dan groeien de zaailingen te hard, krijgen ze lange slappe steeltjes en zie je dit:
Een temperatuur van rond de 15 graden is veel beter. Daarom zetten ervaren moestuinders hun zaailingen direct na het opkomen op een lichte, onverwarmde slaapkamer, of in een koude kas.
3. Genoeg voeding en vocht - maar niet te veel
Een zaailing heeft maar weinig voeding nodig, en in potgrond zit al snel te veel. Vergelijk het maar met een baby: die geef je de eerste tijd ook geen 3-gangen menu. Daarom is een speciaal voorzaaimengsel - zoals de MM-voorzaaimix- veel beter: daar zit minder voeding in.
3. Genoeg voeding en vocht - maar niet te veel
Een zaailing heeft maar weinig voeding nodig, en in potgrond zit al snel te veel. Vergelijk het maar met een baby: die geef je de eerste tijd ook geen 3-gangen menu. Daarom is een speciaal voorzaaimengsel - zoals de MM-voorzaaimix- veel beter: daar zit minder voeding in.
Maar wordt het plantje groter - en moet het toch nog een paar weken binnen blijven - dan heeft het meer voeding nodig. Zoals bij tomaten: die staan al snel een maand of twee op de vensterbank. Daarom zet je die halverwege over naar een grotere pot met alleen mix.
Voor vocht geldt hetzelfde: zonder vocht gaat een plantje dood. Maar geef je ze teveel dan wordt het ook niks: dan zijn de worteltjes voortdurend nat en kunnen die makkelijk gaan rotten.
En wat doe je verder?
Goed voor je plantjes zorgen. Nét zo lang tot ze groot genoeg zijn en het buiten warm genoeg is. Voor groentes die niet tegen kou kunnen, is dat op zijn vroegst half mei.
Dan laat je ze eerst een paar dagen wennen aan de buitenlucht, dat noem je afharden.
Dan, na een dag of 5, plant je ze op de uitgekozen plek in je moestuinbak.
Omdat door dat verplanten de worteltjes altijd wat verstoord worden - zelfs als je het heel voorzichtig doet - moeten de plantjes daar wel wat van bijkomen. Maar meestal zijn ze daar een week later wel van hersteld en groeien ze weer verder.
Omdat door dat verplanten de worteltjes altijd wat verstoord worden - zelfs als je het heel voorzichtig doet - moeten de plantjes daar wel wat van bijkomen. Maar meestal zijn ze daar een week later wel van hersteld en groeien ze weer verder.
Hmmm, ik snap het. Jij bent dus geen fan van voorzaaien?
Jawel hoor, maar alleen als dat zin heeft. Ik doe het dus zeker niet bij de soorten die je net zo goed meteen in je bak kunt zaaien.
Maar voor een aantal groentes is het toch wel slim om ze eerst binnen voor te zaaien, of kom je er gewoon niet onderuit. Die loop ik hieronder met je door.
Maar voor een aantal groentes is het toch wel slim om ze eerst binnen voor te zaaien, of kom je er gewoon niet onderuit. Die loop ik hieronder met je door.
Tomaten
Rond eind maart zaai ik mijn tomaten voor.
Dat moet ook wel, want tomaten doen er al snel 4 maanden over om van een zaadje uit te groeien naar een plant waar je rijpe tomaten van oogst. En al die tijd heeft de plant veel warmte en zonlicht nodig.
Begin je pas met zaaien als het buiten warm genoeg is - zo rond eind mei - dan ben je te laat. Want in september worden de dagen al korter en koelt het snel af. Dus zal je oogst niet zo groot zijn.
Maar zaai je ze rond eind maart binnen voor, dan zet je tegen eind mei al een mooie tomatenplant in je bak. En oogst je vanaf eind juli tot half oktober een massa tomaatjes.
Courgettes, komkommers en pompoenen
Begin mei zaai ik komkommers, courgettes en pompoenen voor.
Ook die hebben voor het ontkiemen veel warmte nodig, dat kan dus alleen maar binnen.
Maar zijn ze eenmaal opgekomen, dan groeien de zaailingen snel op. Daarom zaai je ze pas eind april of begin mei binnen voor - in de grotere airpotten - en kunnen ze eind mei al verhuizen naar je moestuinbak.
Met dat voorzaaien voorkom je ook dat de vogels de zaden wegpikken, of dat slakken de kleine zaailingen opeten.
Maar zijn ze eenmaal opgekomen, dan groeien de zaailingen snel op. Daarom zaai je ze pas eind april of begin mei binnen voor - in de grotere airpotten - en kunnen ze eind mei al verhuizen naar je moestuinbak.
Met dat voorzaaien voorkom je ook dat de vogels de zaden wegpikken, of dat slakken de kleine zaailingen opeten.
Andere soorten
Basilicum
Basilicum houdt ook van warmte en doet het verrassend goed op de vensterbank. Beter dan alle andere soorten.
Daarom kun je basilicum ook best goed telen als kamerplant. Ze gaan dan niet zo lang mee, maar dat is wel ideaal voor het vroege voorjaar en de herfst, als het buiten nog veel te koud is.
Maar ook voor de zomerteelt zaai ik ze altijd voor: vanaf maart tot en met juli. Want als er iets is waar slakken écht dol op zijn, dan zijn het wel jonge basilicum plantjes.
Daarom kweek ik ze voor op de vensterbank, en zet ze pas in de tuin als het al redelijk grote plantjes zijn.
Daarom kun je basilicum ook best goed telen als kamerplant. Ze gaan dan niet zo lang mee, maar dat is wel ideaal voor het vroege voorjaar en de herfst, als het buiten nog veel te koud is.
Maar ook voor de zomerteelt zaai ik ze altijd voor: vanaf maart tot en met juli. Want als er iets is waar slakken écht dol op zijn, dan zijn het wel jonge basilicum plantjes.
Daarom kweek ik ze voor op de vensterbank, en zet ze pas in de tuin als het al redelijk grote plantjes zijn.
Dropplant, Chinese bieslook en Afrikaantje
Ook de Dropplant, Chinese bieslook en het Afrikaantje zaai ik liefst binnen voor, vooral omdat die lastig ontkiemen. Maar ook omdat die in het begin heel traag groeien en de kleine plantjes behoorlijk kwetsbaar zijn.
Anders dan bij de zomergroentes en basilicum, kunnen deze drie tijdens de groei minder goed tegen warmte. Zet de potjes met zaailingen dus liefst op een lichte maar onverwarmde plek. Heb je een koude kas, dan kan dat daar ook.
Anders dan bij de zomergroentes en basilicum, kunnen deze drie tijdens de groei minder goed tegen warmte. Zet de potjes met zaailingen dus liefst op een lichte maar onverwarmde plek. Heb je een koude kas, dan kan dat daar ook.
Salanova's en andere zaden in kleipillen*
Een aantal van onze pluksla-soorten leveren we in kleipillen*. Zoals de Kristalsla en de 4 Salanova's (de Crispy, Batavia, Rode botersla en Eikenblad)
Dat is niet alleen super handig bij het zaaien, maar de zaden zelf kiemen ook sneller en beter dan kale zaden. Dat komt omdat ze al een beetje zijn voorgekiemd.
Deze zaden zijn vrij duur, maar de planten zijn dan ook echt bijzonder. De kroppen worden groot, vullen een heel vak, en je kunt er mega-veel blad van oogsten.
Dat is niet alleen super handig bij het zaaien, maar de zaden zelf kiemen ook sneller en beter dan kale zaden. Dat komt omdat ze al een beetje zijn voorgekiemd.
Deze zaden zijn vrij duur, maar de planten zijn dan ook echt bijzonder. De kroppen worden groot, vullen een heel vak, en je kunt er mega-veel blad van oogsten.
Het duurt ongeveer 6 weken voor je van zo'n krop kunt oogsten. Maar in de eerste weken is het plantje nog klein en vrij kwetsbaar voor slecht weer en ongedierte zoals slakken. Dat risico wil je met deze zaden niet nemen.
Daarom zaaien wij ze binnen voor - op een lichte en vrij koele plek - en zetten de opgekweekte plantjes een week of vier later in onze bakken.
Op deze manier kun je niet alleen vroeger beginnen met zaaien, maar maak je ook nog eens optimaal gebruik van je vakken. Want in die eerste vier weken kan daar dan eerst nog iets anders in staan 🙂
Daarom zaaien wij ze binnen voor - op een lichte en vrij koele plek - en zetten de opgekweekte plantjes een week of vier later in onze bakken.
Op deze manier kun je niet alleen vroeger beginnen met zaaien, maar maak je ook nog eens optimaal gebruik van je vakken. Want in die eerste vier weken kan daar dan eerst nog iets anders in staan 🙂
Een aantal van onze zaden leveren we in kleipillen. Zoals de Kristalsla en de 4 Salanova's (de Crispy, Batavia, Rode botersla en Eikenblad) Dat is niet alleen super handig bij het zaaien, maar de zaden zelf kiemen zo ook veel sneller en beter dan kale zaden.
Dat komt omdat ze eerst afgespoeld worden en daarna alvast een heel klein beetje voorgekiemd. Dat noemen ze ‘primen’. Maar omdat dat de zaden wel wat kwetsbaar maakt, krijgen ze een jasje van klei.
Let op: voorgekiemde zaden blijven minder lang goed dan niet-voorgekiemde zaden. De houdbaarheid van deze pillen is gegarandeerd tot 9 maanden. Je moet ze dus vrij snel zaaien. Maar als je de pillen vochtvrij en koel bewaart in de koelkast, kun je de kiemkracht wel wat rekken: tot zo’n anderhalf jaar.
Om zo veel en zo snel mogelijk te kunnen oogsten van deze zaden, raden we je daarom sterk aan om ze eerst voor te zaaien en pas als klein plantje buiten in je bak uit te planten.
Let op: voorgekiemde zaden blijven minder lang goed dan niet-voorgekiemde zaden. De houdbaarheid van deze pillen is gegarandeerd tot 9 maanden. Je moet ze dus vrij snel zaaien. Maar als je de pillen vochtvrij en koel bewaart in de koelkast, kun je de kiemkracht wel wat rekken: tot zo’n anderhalf jaar.
Om zo veel en zo snel mogelijk te kunnen oogsten van deze zaden, raden we je daarom sterk aan om ze eerst voor te zaaien en pas als klein plantje buiten in je bak uit te planten.
Dus. Voorzaaien in het kort:
- Overweeg of het de moeite waard is
- Zorg voor de juiste omstandigheden: genoeg licht maar niet te warm
- Kweek de zaailingen op in niet te rijke aarde (MM-voorzaaimix)
- Laat voorgezaaide plantjes vóór het uitplanten eerst wennen aan de buitenlucht
Succes!
PS: Wil je ook voorzaaien met onze voorzaaimix? In de shop staan zakjes van 5 liter. Daar vul je vele potjes mee.
Je vind er ook een voordelig voorzaaipakket:
Je vind er ook een voordelig voorzaaipakket:
Zaaien en voorzaaien
- Hoe plant je zomergroentes in je bak?
- Zaaien in een vak van je moestuinbak
- Uitdunnen zaailingen: wat, waarom en hoe?
- Voorkiemen van peultjes, erwten en sugarsnaps
- Wat is voorzaaien en bij welke planten doe je dat?
- Binnen (tomaten) voorzaaien, hoe doe je dat?
- Tomaten verpotten
- Voorzaaien van courgettes, komkommers en pompoenen
- Afharden van zaailingen
- Hoe lang blijven zaden goed
- Zijn je oude zaadjes nog goed?
- Zelf zaden oogsten
- Wortelgroentes mag je nooit verplanten
- Zaden courgette en pompoen onveilig?
- Zaaien in wc rolletjes: géén goed idee
- Hoe hou je voor-gezaaide plantjes goed op de vensterbank?
Moestuintips in je mailbox
Geef je op en ontvang actuele info waar je echt iets aan hebt. Zoals de 3 fouten die bijna alle beginners maken - en hoe jij ze voorkomt.
Jouw gegevens? Die zijn bij ons super veilig. Zie onze Privacy verklaring