Bijna alle info over planten is verwerkt bij de planten in onze gratis app. Dat hoef je dus niet te onthouden. Download Makkelijke Moestuin app

Rupsen van het koolwitje (en gaten in je groentes)

Superleuk toch, die rondfladderende vlinders? Zeker.

Maar helaas leggen die graag eitjes op je koolplanten en de rupsen die daar uitkomen vreten zo je planten kaal.
klein-koolwitje-dropplant.jpg
Klein koolwitje op een dropplant

Nee hè: toch geen koolwitjes ?!

Vooral de witte vlindertjes - het grote en kleine koolwitje - zijn berucht: hun groene en zwart-gele rupsen vreten in no-time grote gaten in het blad van je groentes. Als je goed luistert hoor je ze knagen.

Zoals de naam al zegt hebben ze het vooral gemunt op het blad van koolplanten.
rupsen-koolwitje-1.jpg
Rupsen van het groot en klein koolwitje op de palmkool
De zwart-gele rupsen zijn van het groot koolwitje, de groene van het kleine.

Zijn ze nog klein, dan knagen ze vooral aan het jonge blad. Maar als ze groter worden, gaan ze vrolijk verder met het oudere blad. Daarom zet ik liever niet al te veel koolsoorten in mijn moestuinbakken, want daar zijn ze dol op.

Maar door de jaren heen zijn er - naast de palmkool die we al vanaf het begin hebben - wel een aantal bijgekomen. Zoals de paarse boerenkool en de baby-broccoli. Ook de paksoi en de Aziatische pluksla zijn koolsoorten.

In het hoogseizoen voor vlinders, kom je ze zelfs ook tegen op de meiraapjes, rucola, radijs en zelfs op de snijbiet en je mooie kropjes sla.

Je merkt meestal pas dat er wat mis is als je de gaten ontdekt. De rupsen zelf vallen niet op, vooral de groene van het kleine koolwitje niet:
Zoekplaatje: waar zit de rups?
Zoekplaatje: waar zit de rups?

Hoe voorkom je rupsen?

Eigenlijk is er maar één manier die echt helpt en dat is je koolplanten onder een tunneltje van insectengaas of vlies zetten.

Bijvoorbeeld onze moestuinmuts, die werkt perfect:
muts-hero.jpg
De moestuinmuts: ook tegen vlinders
Daarmee voorkom je dat de vlinders hun eitjes op het blad kunnen afzetten.

Maar het kan ook met fijnmazig gaas. Kijk maar hoe Margriet dat doet:
De vlinderkooi van Margriet
De vlinderkooi van Margriet
Ze schrijft:

"Vorig jaar namen de vlinders mijn palmkool al heel vroeg in het seizoen te grazen. Dit jaar hoop ik ze te slim af te zijn.

Ik maakte een ‘kooi’ die precies in een plantvak past (30x30). Van fijnmazig gaas dat ik met vier dunne ronde latjes in een vierkant vouwde. Bovenop maak ik een vierkant stukje fijn net vast met knijpers, zodat ik er nog wél bij kan, maar de vlinders niet.

Hoop dat 't werkt! Haha, eat that, vlinders!"

Leid ze om de tuin

Wat je ook kunt proberen is de vlinders weg te lokken naar andere planten.

Da's één van de redenen waarom wij al vanaf het eerste jaar al hier en daar een Oost-Indische kers neerzetten:
OI-Kers.jpeg
Oost-Indische kers lokt vlinders weg van je koolplanten
Vlinders leggen graag hun eitjes op het blad en daarmee vergroot je de kans dat ze je koolplanten met rust laten.

Ze houden juist weer niet van sterk geurende planten zoals dille, koriander, salie, rozemarijn, munt, majoraan, tijm, ui of knoflook. Maak je daar een aftreksel van, dan kun je de planten daarmee inspuiten.

Of - wat makkelijker - zaai of plant de verse kruiden tussen je groenteplanten of zet ze in een MM-mini naast je bak.
rupsen-kruiden.jpg
MM-mini met salie, tijm en rozemarijn
Zelf merk ik weinig verschil, maar je kunt het allicht proberen. In ieder geval heb je dan altijd verse kruiden om mee te koken.

Afschrikken met peper en knoflook

Een andere tip is flink strooien met de peperbus. Dat is niet schadelijk voor je planten maar de vlinders houden er niet van. Slakken ook niet.

Maar let op: bij gebrek aan gewone peper strooide ik vorig jaar met pure cayennepeper. Mijn jonge basilicumplantjes gingen daaraan onderdoor.

Hou het dus bij poeder van witte en zwarte peper.

Spuiten met knoflookspray helpt ook.

De één-kuur-tegen-alles-spray

Deze spray helpt niet alleen tegen rupsen maar ook tegen slakken en allerlei ander ongedierte: onder andere mieren, bladluizen, larven, insecten, en witte vlieg.
In de aanval: met peper en knoflookspray
In de aanval: met peper en knoflookspray
Spuit je planten er elke paar dagen mee in, ook aan de onderkant van het blad. Helaas moet je na een regenbui opnieuw spuiten.

Herhaal het spuiten net zo lang tot je geen ongedierte meer ziet. Doe het dan na een week nog één keer om de uitgekomen larven en eitjes te doden.

Ooit maakten we er zelfs een filmpje over:
Maar bij planten die al groter zijn kun je het nog even aankijken. Bovendien smaakt blad waar een paar gaten inzitten net zo lekker als blad dat nog puntgaaf is. In soep en smoothies zie je daar toch niets van.

En nee: daar word je niet ziek van, zelfs niet als je per ongeluk zo’n eitje of mini wormpje binnen krijgt 😉

Palmkool kun je gewoon laten staan. Want hoe lelijk die er ook uitziet: de plant gaat gewoon door met nieuw blad aanmaken.
aangevreten palmkool met nieuw blad
Aangevreten palmkool met nieuw blad
Zelfs als zo'n plant al volledig kaal is, zie je na een week of wat gewoon weer blad groeien.

Kijk maar naar de foto's hieronder. Dat plantje hadden we bijna weggehaald, maar toen het er een maand later weer veel beter uitzag, lieten we het toch maar staan.

Gelukkig maar, want in het voorjaar groeide de plant weer helemaal uit en konden we er volop van oogsten 🙂
kaalgevereten-palmkoolplantje.jpg
Palmkoolplantje: links helemaal kaal, rechts na 4 weken

Dus: hoe ga je te werk?

Ga zodra je die leuke vlinders ziet regelmatig op controle.

Speur het blad van je koolplanten af, op zoek naar rupsen. Pluk die voorzichtig weg en zet ze ergens anders neer.Er zijn zelfs MM-ers die - speciaal voor de rupsen - wat extra koolplanten neerzetten en ze daar naartoe verhuizen. (Maak ze liever niet dood, want door het veelvuldig gebruik van gifstoffen zijn er steeds minder insecten.)

Check ook regelmatig of je eitjes ziet - meestal zitten die op de onderkant van het blad:
rupsen-koolwitje-eitjes.jpg
Groeiende eitjes van het kleine koolwitje op een blaadje van de baby-broccoli
Het grote koolwitje legt een heel groepje gele eitjes bij elkaar. Dat kun je dus makkelijk ontdekken. Het kleine koolwitje verspreidt ze over meerdere plekjes: die vallen dus minder snel op.

Laat ze in ieder geval niet zitten. Leg het stukje blad met de eitjes ergens anders neer, of wrijf ze weg tussen duim en wijsvinger.

Om te voorkomen dat er nieuwe komen gebruik je de knoflookspray, of bescherm je de planten met een muts of een kooi van insectengaas.

Succes!
sig.jpg

Moestuintips in je mailbox

Geef je op en ontvang actuele info waar je echt iets aan hebt. Zoals de 3 fouten die bijna alle beginners maken - en hoe jij ze voorkomt.

Jouw gegevens? Die zijn bij ons super veilig. Zie onze Privacy verklaring

Our perks