Bijna alle info over planten is verwerkt bij de planten in onze gratis app. Dat hoef je dus niet te onthouden. Download Makkelijke Moestuin app

Help! Slakken in de Makkelijke Moestuin

Hoe hou je huisjes- en naaktslakken uit je Makkelijke Moestuin?
Tips voor het beschermen van je met zorg gezaaide groentes, zelfs tijdens een slakkenplaag.

Steeds meer slakken

Elk jaar komen er meer slakken.

Dat komt door:

Zachte winters. Steeds meer slakken overleven de winter zodat ze zich al vroeg in het voorjaar weer razendsnel kunnen voortplanten: tot wel 500 eitjes per jaar.
Veel regen. Slakken houden van vocht, en de laatste jaren regent het ook in de lente en zomer steeds vaker.
Weinig natuurlijke vijanden. In veel tuinen komen steeds minder egels, padden en vogels voor, en dat geldt ook voor loopkevers. Daardoor krijgen slakken vrij spel.
Nieuwe soorten. Vooral de Spaanse naaktslak zie je steeds vaker. Deze bruine tot fel-oranje slak is groot, vraatzuchtig en nauwelijks te stoppen.

Da's niet zo leuk hè?

Maar gelukkig kun je de groentes in je MM-bakken wel tegen slakken beschermen.

Hoe bescherm je je planten tegen slakken?

Dat hangt vooral ook af van waar je bakken staan en of daar veel slakken zijn.

Ongeveer 20% van de Makkelijke Moestuinders woont in een waar slakkenparadijs. Dan heb je het al snel over honderden slakken of meer.

In zo’n gebied kun je alle tips en trucs toepassen - maar écht afdoende zal dat nooit zijn. Wij weten daar alles van, want onze bakken staan daar ook:

*Onze kantoortuin in Den Andel: midden in een slakkenparadijs*

Schrikdraad

Dus ging 90% van de tijd die wij besteedden aan het onderhoud, naar het uit onze bakken houden en wegvangen van slakken.

Na jaren frustratie en experimenteren ontwikkelden we daarom een eigen product: het MM-slakkenschrikdraad. Daarmee krijgt een slak een schok(je) en gaat niet verder. (De slak gaat er dus niet dood van.)

En dat helpt wel:

Want of je nu met grote of kleine, naakt- of huisjesslakken te maken hebt: dit schrikdraad houdt ze (bijna) allemaal tegen.

Je vindt het in de shop:

(Let op: dit schrikdraad is speciaal gemaakt voor de huidige MM-Hero's of MM-bamboes, (nog) niet voor andere bakken.)

Meer over dit schrikdraad

We ontwikkelden en maakten dit schrikdraad helemaal zelf. Daar zijn we supertrots op, want het was lastiger dan we vooraf dachten. Het bedenken en maken van het eerste apparaatje is één ding, maar om het daarna te laten werken in weer en wind - en met hordes slakken - is pas écht een klus.

Maar het is ons dus gelukt :-)

*Van ontwerp naar de bak: een hele klus*

De overige 80%

Voor 80% van de Makkelijke Moestuinders zijn slakken gelukkig niet zo’n heel groot probleem. Die hebben te maken met een paar slakken.

Hoor je bij die groep dan heb je vast wel wat aan de tips hieronder.

Maak je tuin onaantrekkelijk voor slakken

1: Plant alles door elkaar

Zet de planten waar slakken gek op zijn - zoals sla-, erwten en koolsoorten - naast planten waar ze minder of niet van houden: zoals wortels, Oost-Indische kers, goudsbloemen, dropplant en dille.

In de Makkelijke Moestuin doe je dat zo goed als vanzelf - door de aanwijzingen van de app.

*Dille in dezelfde bak als palmkool en sla*

2. Droge oppervlaktes en paadjes

Als het niet al te veel regent, is het bovenste laagje van de MM-mix meestal vrij droog. Dat is fijn want daar houdt de slak niet van. Naaktslakken al helemaal niet.

Wat er om je bak ligt maakt ook uit. Slakken houden het minst van grind of schelpen, gaan al makkelijker over (natte) houtsnippers heen, en gras of kale grond is al helemaal geen probleem.

*Grind om je moestuinbakken is een prima keuze*

3. Check je planten regelmatig

Slakken zijn gek op zaailingen, koolblad en malse kropjes sla, maar óók op oud en verlept blad. Haal geel en verschrompeld blad dus zo snel mogelijk weg.

*Haal geel en verschrompeld blad meteen weg*

Slakken lokken en vangen

Omdat je in een Makkelijke Moestuin bij de voet van je plantjes water geeft, heb je het al snel in de gaten als slakken je planten belagen. Ook de app geeft je regelmatig een seintje om een slakkencheck te doen.

Zodra je maar iets van aangevreten plantjes ziet, ga je meteen op zoek naar de boosdoener(s).

Slakken leggen namelijk insane veel eitjes: onder ideale omstandigheden tot wel 6 keer per jaar 70 stuks. Dus hoe vroeger je ze vindt, hoe minder last jij hebt in de rest van het jaar.

Ze schuilen overdag op donkere, liefst vochtige plekjes en altijd beschermd tegen de zon. Huisjesslakken vind je makkelijker dan naaktslakken omdat die laatste zich makkelijk ingraven, of zelfs onder potten of MM-mini's kruipen.

Kun je ze niet meteen vinden, ga dan in het donker op zoek.

*Slakken vind je vooral in het donker: dan zijn ze actief.*

Lokmiddelen

In plaats van alles af te speuren, kun je ze ook lokken: met iets dat ze heel lekker vinden.

1. Bier
Slakken houden - net als ik - wel van een biertje. Je lokt ze dus makkelijk naar een bierval. Die zijn kant-en-klaar te koop, maar ook makkelijk zelf te maken.

2: Lokplanten

Zet wat planten neer die op het lievelingsmenu van de slak staan, zoals bijvoorbeeld Chinese kool. Dan laten ze de andere planten met rust.

3. Een fijne schuilplek
De omgekeerde schil van een halve meloen is voor slakken een ideale schuilplek, net zoals een natte krant of een rabarberblad. Leg je die bij plantjes die telkens aangevreten worden, dan vind je daar ’s morgens hele families slakken onder.

4: Legmeel (voer voor legkippen)
Legmeel vinden slakken nóg veel lekkerder dan bier: ze komen er in horden op af. Dan eten ze zich helemaal vol, laten je plantjes een poos met rust, en jij vangt ze makkelijk weg.

*Een schoteltje met legmeel lokt enorm veel slakken aan*

Het nadeel van lokmiddelen is dat je die slakken nog steeds moet verzamelen en er dan iets mee moet.

Als je ze niet wilt doden - wat je volgens ecologische tuinders beter wél doet - dan moet je ze naar een andere plek brengen: minstens 30 meter ver weg. Doe je dat niet dan komen ze de volgende dag gewoon weer terug.

Maak een onneembare barrière

Een barrière moet voorkomen dat de slakken helemaal niet in de buurt van de plantjes kunnen komen. Dan hoef je je nergens meer druk om te maken en er ook niet meer naar om te kijken.

Bij bakken op de grond is schrikdraad - zoals dat van ons - het enige dat écht helpt. Hou dan wel in de gaten of er verder niets is dat slakken als brug kunnen gebruiken. Zoals hoog gras, overhangende planten of een emmer die tegen je bak staat.

Voor tafelbakken op gladde stalen poten heb je meestal geen schrikdraad nodig, want slakken vinden omhoog klimmen over glad metaal niet echt fijn. Maar als het langdurig regent en/of slakken extra actief en hongerig zijn, dan deinzen ze ook daar niet voor terug.

Zet zo’n tafel ook niet tegen een muur of schutting, maar op zo’n 20 cm afstand ervan. Anders klimmen de slakken daarlangs omhoog, en komen zo alsnog bij je groentes.

*Voor onze bakken op de grond gebruiken we schrikdraad*

Potten en bakken - zoals onze airbakken en MM-mini’s - kun je redelijk goed beschermen door ze op een tafel of andere verhoging te zetten.

Leg daar dan eerst een overhangend stuk doek of plastic overheen dat vrij naar beneden hangt - en dus niet tegen de grond of de bakken aankomt. Zolang dat dun is en lekker fladdert komen de meeste slakken daar niet voorbij.

*MM-mini's op een tafel - met dun, fladderend doek tegen de slakken*

En al die ander middeltjes waar je over leest? Voordat we het schrikdraad ontwikkelden, probeerde ik ze allemaal uit.

Blijkbaar werken die alleen bij weinig slakken, want bij ons hadden ze maar nauwelijks effect:

Wat houdt slakken niet - of nauwelijks - tegen?

Eierschalen
Zo las ik ergens over een natuurlijke barrière, gemaakt van stukjes eierschaal:

Dat werkt dus niet 🤨

Plastic bakjes - met vaseline
Je kunt proberen je kwetsbare zaailingen te beschermen met plastic bakjes, die je aan de buitenkant insmeert met vaseline. Schijnt elders te werken, maar hier helaas niet:

De slakkenborstel

In 2015 bracht een borstelfabrikant de Slakkenborstel op de markt. Dat leek geniaal, maar toen het flink begon te regenen liepen de slakken er gewoon overheen.

Kopertape

Sommige mensen zweren bij koper, omdat dat reageert met het slijm van slakken en dan een kleine elektrische lading afgeeft. Maar koper werkt alleen goed als het helemaal schoon en droog is. Bovendien zijn naaktslakken daar minder gevoelig voor dan huisjesslakken.

Slakken doden

Oké. Je bent de slakken zó zat dat je ze met liefde om zeep helpt.

Wat? Doden? Kom op Jelle: leven en laten leven!”

Ja, ja, ik weet het. En daar denk ik net zo over.

Maar veel ecologische moestuinders maken voor naaktslakken een uitzondering, en dan vooral voor die Spaanse. Niet alleen omdat ze zo balen van de aangevreten kropjes sla, maar vooral omdat die groot en vraatzuchtig zijn, en ook meer eitjes leggen dan de andere soorten. Bovendien wordt die nauwelijks gegeten door andere dieren (hij smaakt bitter en produceert veel slijm).

Manieren om slakken te doden

Bier

Bijvoorbeeld in een yoghurtbeker met deksel. Snij daar op zo'n 4 cm vanaf de bodem wat openingen in waar de slakken door kunnen kruipen. Druk de beker dan in de mix, vul 'm met een laagje bier en leg het deksel erop.

De slakken komen op het bier af, drinken zich een stuk in de kraag, en sterven een benevelde verdrinkingsdood. Niet de slechtste dood, toch?

Slakkenkorrels met ferrifosfaat

Deze blauwe slakkenkorrels gebruik je tegen naaktslakken. Het ferrifosfaat verlamt de kropklier waardoor de slakken niet meer kunnen eten, zich terugtrekken en na 2 tot 4 dagen sterven. Voor ons en andere dieren kunnen de korrels geen kwaad - ook niet als ze de aangetaste slakken eten.

Mijn eigen ervaring is dat het helpt, maar zeker niet afdoende. En als het hard regent moet je elke dag opnieuw strooien.

Nematoden: vooral tegen naaktslakken
Nematoden zijn piepkleine aaltjes die in de grond op zoek gaan naar slakken. Daarom werkt het vooral tegen naaktslakken: die houden zich overdag schuil op of onder de grond.

Het werkt zo: zo'n aaltje dringt bij een slak naar binnen en begint zich daar voort te planten. Daardoor verzwakt de slak, stopt na een kleine week met eten en sterft. Maar tot die tijd eet-ie vrolijk door. Is de slak eenmaal dood, dan gaan de aaltjes - nu dus veel meer - weer op zoek naar nieuwe slakken.

Zelf vond ik het nogal een gedoe om het goedje met nematoden op te lossen in water, en dat dan binnen een half uur uit te gieten over je tuin - anders gaan de aaltjes dood. Bovendien zijn ze vrij duur, duurt het minstens een week voor je resultaat ziet, en moet je de behandeling om de 6 tot 8 weken herhalen 😐

Wel zijn de aaltjes puur natuur, werken ze alleen op slakken en zijn ze totaal onschadelijk voor je planten, andere dieren en jezelf.

7bc304307813d16febc7a5c74060917d46e1b2be-naaktslakken-aaltjes-1.jpg — *Aaltjes - tegen slakken.*

De slakken zelf doodmaken
Ga je zelf actief op jacht - en vang je een lading slakken - dan kun je die uiteraard ook doodmaken. En nee: dat is niet zielig - zolang je het snel en pijnloos doet. Voor de slakken is het zelfs een kortere lijdensweg dan met de gifkorrels en de nematoden.

Echte die-hards knippen ze met een scherpe schaar doormidden (🤢). Krijg jij dat echt niet voor elkaar, dan kun je ze ook verdrinken in bier, suikerwater of flink heet water. Of verzamel ze in een bakje met deksel en zet dat in de vriezer. Gooi ze in ieder geval niet in zout water want dat is té naar.

Daarna gooi je de dode slakken op een beschut plekje in de tuin. Vogels, egels, padden en loopkevers zijn daar heel blij mee.

De tijgerslak: de enige slak die je wél graag ziet

Er is één slak die je juist wel graag in je tuin wilt zien, en dat is de tijgerslak.

Deze enorme naaktslak wordt tot wel 20 cm lang en heeft een lichtgrijs tot bruin lijf met donkere vlekken of strepen:

*Tijgerslak: die zie je wél graag in je tuin (foto Desiree23)*

Tijgerslakken eten geen levende planten - zoals jouw kropjes sla - maar wel graag de eitjes en jongen van andere slakken. En dan vooral ook die van de Spaanse naaktslak 😀

Wij hebben 'm hier nog nooit gezien, maar kom jij 'm tegen: laat 'm dan lekker z'n gang gaan. Stop ook direct met gifkorrels en andere middeltjes die ook voor hem schadelijk zijn. (Schrikdraad is dat niet: daar krijgt-ie een klein schokje van maar gaat daar niet aan dood.)

Zo, nu weet je heel veel over slakken, en wat je ertegen kunt doen.

Succes in je strijd!

Help! Slakken in de Makkelijke Moestuin

Steeds meer slakken