De uitslag van de zaden die we dit jaar testten: wat gaat door - en komt in de app - en wat valt af? En de btw op zaden gaat omhoog, dus als je ze nodig hebt voor volgend jaar, kun je die beter nu inslaan.
De soorten die we in 2024 testten
Zaden zijn een belangrijk onderdeel van de Makkelijke Moestuin. Want als je - zoals wij - in moestuinbakken teelt, dan ga je voor groentes en kruiden die het juist daarin supergoed doen.
Daarom zijn we altijd op zoek naar nieuwe soorten. Zaden die een mooie aanvulling zijn op de zakjes die we al hebben, maar óók soorten die beter presteren dan de huidige. Zodat we die - op den duur - kunnen vervangen.
Dat laatste deden we het afgelopen jaar bij de wortel en rode biet:
Nieuwe soorten in 2024: Monty rode biet en Jerada wortel
Ook deze soorten zaten in een testpakketje: dat van 2023. Ze groeien nét iets beter dan de soorten die we eerst hadden, maar zijn vooral veel lekkerder. Dat laatste gaf de doorslag 🙂
De zaden die we dit jaar testten
Ook dit jaar vonden we weer een aantal zaden waarvan wij denken dat ze goed bij de Makkelijke Moestuin passen:
knapperige bindsla
een snelgroeiende mini-komkommer
gezonde ijsbergsla
witte bosaardbei
gele snacktomaat
lage, meer-bloemige zonnebloem
stengel- of bosuien
citroenmelisse
Maar of dat ook echt zo is weten we pas nadat wij én andere MM-ers ze uitgebreid testen. Daarom maken we elk voorjaar een testpakketje en zetten dat in de shop.
Begin maart kregen ruim 1000 MM-ers de zakjes in huis:
Testpakketje nieuwe zaden
Testen, testen, testen
Daarna werd er op de community flink gepost: over hoe de soorten opkwamen, of ze wel of niet goed groeiden, of ze lekker waren. En over de hamvraag: moeten ze wél of niet in de app?
Zelf testten we ook, vooral in Den Andel. Daar hielden we de plantjes goed in de gaten, en maakten - samen met de info uit jullie posts - grote grafieken. Vol gegevens voor de app.
Nu - aan het einde van het seizoen - is het tijd voor de conclusie. Dat was best lastig, want eigenlijk deden alle soorten het supergoed. Bij de uitvraag op de community kregen ze dan ook veel stemmen en veel MM-ers wilden ze zelfs allemaal 🙂
Maar 8 nieuwe soorten? Da's echt te veel. Dus: welke soorten gaan door en welke vallen af?
Welke vielen af?
Citroenmelisse ❌
Deze deed het hartstikke goed. En dat was meteen het probleem, want de planten deden het zó goed dat ze al snel uit hun vak groeiden en hun buren lastig vielen.
Citroenmelisse eind mei (half maart ingezaaid)
Wij hebben die van ons dan ook al vrij snel overgeplant naar een borderbak, waar-ie meer dan uitbundig verder groeide.
Tel daarbij op dat citroenmelisse meerjarig is, veel uitlopers maakt, en je aan één plantje genoeg hebt voor de rest van je leven. Dat maakt 'm dus niet echt geschikt om te telen in je bak.
Al blijft het een superlekker kruid en zijn we blij dat we 'm nu wel in de tuin hebben staan.
Witte bosaardbei ❌
Voor deze geldt een beetje hetzelfde als voor de citroenmelisse. Ook deze plantjes deden het hartstikke goed - en de aardbeitjes zijn superlekker - maar ze werden al snel te groot om met z'n vieren in een vak te staan.
Dus moesten we ook deze verplanten.
Vier witte bosaardbeitjes in één vak op 18 juli
Maar elk plantje een eigen vak geven in onze bakken? Dat vonden we te ver gaan. Want de oogst per plantje is nou ook weer niet zó geweldig, en zo'n vak kun je dan beter gebruiken voor iets anders.
Dus verhuisden we ze naar de frambozenbak. Daar staan ze prima en kunnen we er de komende drie jaar van plukken - want ook dit zijn meerjarige plantjes.
Kortom: hartstikke leuk, maar niet goed genoeg voor een vaste plek in ons assortiment.
Knapperige bindsla ❌
Niets dan lof voor deze bindsla:
groeit makkelijk - zelfs bij guur weer,
is en blijft super knapperig - al vonden sommige testers dat wat té
heeft een lekkere smaak
én je kunt er lang van oogsten.
Bovendien passen er vier in een vak:
Vier planten van de knapperige bindsla in een vak
En waarom gaat-ie dan toch niet door?
Omdat we een nóg betere en lekkerder bindsla vonden 🙂 Eentje waarvan we zo goed als zeker weten dat die onze huidige bindsla kan vervangen en die we volgend jaar gaan testen.
Welke komen er wél bij?
Gele snacktomaat ✅
Deze tomaat hoefden we eigenlijk niet eens meer te testen want Saskia had al lang beslist dat-ie sowieso door zou gaan 🙂
Zij heeft 'm al een jaar of drie in de tuin staan en of het nu superwarm en droog is, of juist koud of nat: hij doet het altijd prima. Buiten zelfs beter dan in de kas.
Gele snacktomaat
MM-ers op community zijn het helemaal met haar eens want bij de uitvraag over de testzaden, staat deze tomaat met stip op nummer 1.
Als enig minpuntje werd genoemd dat-ie nóg meer dieven (zijtakken) aanmaakt dan onze kerstomaat Sweetie.
Dat merkten we zelf ook en daarom lieten we als test één van die uitlopers zitten. Ook daaraan kwamen grote trossen te hangen, dus blijkbaar is de plant daar sterk genoeg voor.
Kristalsla - of gezonde ijsbergsla ✅
Op nummer 2 staat deze sla: een kruising tussen ijsberg- en gewone sla. Zacht van smaak en net zo knapperig als ijsbergsla, maar wel een stuk gezonder. Want in gewone ijsbergsla zitten amper vitamines.
Het blad is vrij groot, maar omdat de krop net zo groeit als pluksla, kun je precies de hoeveelheid oogsten die je nodig hebt en de rest van de plant laten staan. Die groeit dan van binnenuit verder.
Volwassen krop Kristalsla (foto Silvia Hietbrink)
Ook heel bijzonder is dat de dikke bladeren lang knapperig blijven, zelfs in warme gerechten.
Kortom: iedereen was - en is - enthousiast.
Snelgroeiende snackkomkommer ✅
Op nummer 3 staat de snackkomkommer. De komkommertjes zelf zijn iets kleiner dan die van de Iznik die we al hebben, en soms ook wat minder glad.
Het grote verschil is dat deze soort veel sneller vruchten geeft: onder ideale omstandigheden al binnen 6 weken. Daarom kun je 'm zelfs ook nog de hele maand juli zaaien.
Bovendien is de afstand tussen de oksels veel kleiner. In bijna elke oksel groeien meteen twee bloemen, en dus maakt-ie sneller én meer komkommertjes aan. Zelfs zó veel dat je echt regelmatig moet plukken:
Snelgroeiende snackkomkommer
Nog een voordeel: deze komkommer zet je in z'n eentje in een vak bij het klimrek. Dus niet met z'n tweeën zoals bij de huidige.
Omdat-ie al heel snel de eerste zijtak aanmaakt, laat je die ook uitgroeien en oogst je net zoveel als van twee planten waarvan je alle zijtakken weghaalt.
Lente- of bosuien ✅
Nog een no-brainer is nummer 4: de lente-uien.
Want net als wij zijn veel MM-ers daar fan van en gebruiken ze veel in de keuken. Dus wat is dan handiger om er een paar uit je bakken te oogsten?
De teelt is ook super simpel. Uitdunnen hoeft niet eens, want dat gaat vanzelf zodra je de eerste plantjes oogst. Verder hoef je alleen maar water te geven.
Uitdunnen van lente-uitjes doe je vanzelf bij het oogsten.
Wel kan het even duren voordat de zaadjes kiemen en de plantjes echt beginnen te groeien. En sommige MM-ers gaven ook aan dat ze snel omvielen.
Andere MM-ers meldden dat deze soort het beter doet dan andere die ze elders kochten. Da's goed nieuws, toch?
Lage zonnebloem ✅
Als laatste de lage zonnebloem. Niet iedereen zag hier het nut van in, maar deze is ook geschikt voor onze tafelbakken, en dat kan je van onze hoge zonnebloem niet zeggen.
Hij kaapt ook wat minder vocht en voeding weg bij de andere vakken, en vooral in droge periodes is dat echt een voordeel. Bovendien is deze ook ideaal voor MM-mini's.
Lage zonnebloem (foto SonjaMM)
Veel MM-ers vonden het best lang duren voordat de plant gaat bloeien. Maar als de eerste bloemknop open gaat, volgen er daarna nog heel veel andere. Dan heb je zomaar een compleet boeket in je tuin, en ook voor een lange tijd.
Wij zijn om 😀
Hoe nu verder?
Volgend jaar komen er dus 5 zaden bij.
We zijn nu al bezig om alle verzamelde gegevens om te zetten naar de stappen voor de app:
wanneer moet je beginnen
hoe en waar moet je zaaien
hoe lang duurt het voor de volgende stap
wat zijn die stappen precies
wat kan er mis gaan en wat kun je dan nog doen
heeft de plant nog iets extra's nodig
en wanneer kun je oogsten en hoe doe je dat
Als dat gedaan is maakt Robbin voor elke stap een aantal illustraties en daarna zetten we alles in de app. Stap-voor-stap, met de juiste gegevens, de correcte data, en op de juiste plek.
Nieuwe zadenzakjes
Met het invullen van de app zijn we er nog niet, want we willen de zaadjes ook kunnen verkopen.
Daarvoor moeten we een zakje ontwerpen, een barcode aanvragen, de zakjes laten drukken en vullen, en ze in de shop zetten.
Robbin is al lekker bezig:
Illustratie voor de komkommer
Dank aan de community 😀
Er komt dus best wat bij kijken voordat we nieuwe soorten kunnen toevoegen aan ons assortiment. Daarom vinden we het echt geweldig dat we zoveel hulp krijgen van de community. Met het testen, doorgeven van de resultaten, foto's van de verschillende stadia.
Dus als jij dit jaar hebt mee-getest: super bedankt daarvoor.
Volgend jaar maken we weer een testpakketje. Daarvoor vonden we - onder andere - al de bindsla die ik eerder noemde:
Bindsla (of Little Gem) die we volgend jaar gaan testen
Leuk om naar uit te kijken, toch?
Minder leuk is het volgende:
Zaden worden volgend jaar duurder
Nog even over alle zaden: onze regering besloot om de BTW volgend jaar te verhogen van 9 naar 21%. Dat betekent dat wij per zakje 12% extra BTW moeten afdragen.
Nou doen wij liefst helemaal niet aan prijsverhogingen, maar hierdoor komen we er nu niet onderuit. Onze zaden zullen dus per 1 januari rond de 12% duurder zijn. Dus als je ze voor volgend jaar nog nodig hebt, kun je die beter nu inslaan.
Met uitzondering van de zaden waar we nu korting op geven, hebben ze allemaal een expiratiedatum van minstens 2027, en kun je ze dus nog ruim 2 jaar zaaien.
